Risk and Issues: uitwerking praktijkopdracht vanuit de aangereikte literatuur.

Vandaag wil ik jullie informeren over de mensgebonden, organisatiegebonden en technologiegebonden risico’s die kunnen ontstaan bij de implementatie van mijn praktijkproduct. Daarbij beschrijf ik tevens op welke manier ik denk deze risico’s te beperken. Tot slot ga ik in op de factoren die van belang zijn betreffende de persoonsgegevens in relatie tot mijn ehealth idee.

Van alle kanten hoor je dat social media en ehealth in de zorg ‘big business’ is. En dat de ontwikkelingen daarin niet te stoppen zijn. Dat klinkt heel mooi; al die kansen die zich voordoen om de zorg beter en laagdrempeliger te maken. Echter, we moeten ook oog hebben voor de risico’s die zich kunnen voordoen. Een overzicht:

Mensgebonden risico’s:

·       Wanneer de gekozen technologie, in dit geval een app met de mogelijkheid tot beeldbellen, niet past bij de wensen, behoeften en capaciteiten van de cliënt, zal deze afhaken. 

                         -------------------------------------------------------------------
Nota bene:
Omdat ik toch wilde weten in hoeverre de kwikstart app te gebruiken is voor 
jongeren met een LVB, heb ik de producent van de kwikstart op 22 september 
een mail gestuurd met het verzoek deze vraag te beantwoorden. Vraag en 
antwoord zijn hieronder weergegeven:

Ina Bos <ibos@kinderperspectief.nl>

23 sep.
aan mij

HaHartelijk dank voor je reactie.
We denken dat deze app geschikt kan zijn voor jongeren van het lvb en horen positieve geluiden uit de lvb- sector waarbij de checklist samen met hulpverleners worden gebruikt. Wel zijn we ons er van bewust dat de app voor deze groep jongeren te veel tekst kan bevatten.
Met vriendelijke groet,
Team Kwikstart
________________________________________
Van: Kwikstart <app@mail128-5.atl41.mandrillapp.com> namens Kwikstart <app@kwikstartonline.nl>
Verzonden: dinsdag 22 september 2015 23:25
Aan: Harriette Knigge
Onderwerp: Feedback vanaf de Kwikstart website
E-mailadres: mt.vock@gmail.com
Hallo,
Ik ben een studente Socia Work en voor de module Mediawijsheid moesten wij een ehealth product kiezen dat ingezet kan worden bij je stageplek. Ik werk bij Gastenhof Urmond. Daar worden jongeren ook getraind om zelfstandig te wonen. Het zijn jongeren met een licht verstandelijke beperking. Mijn idee is het om de jongeren zo'n app te laten gebruiken als ze daadwerkelijk de instelling gaan verlaten en op hunzelf gaan wonen. In mijn opdracht heb voorgesteld om de app uit te breiden met een vorm van beeldbellen waardoor de begeleider nog enige tijd een vorm van nazorg biedt. Nu is mijn vraag. In hoeverre zou deze app geschikt zijn voor jongeren met een licht verstandelijke beperking. Ik heb de app gedownload en ik vind het goed geschreven; heel begrijpelijk allemaal. Maar is bij het ontwerp rekening gehouden dat ook jongeren met een lvb deze app zouden kunnen gebruiken?
Met vriendelijke groet, Marie Thérèse Vock

                              ------------------------------------------------------------------

Beperking risico: De app aanpassen aan het niveau van de gebruiker, in dit geval jeugdigen met een licht verstandelijke beperking. Daarnaast het geven van een cursus om de digitale vaardigheden te vergroten. Maak het voor de jongere aantrekkelijk om er gebruik van te maken. Uiteraard geldt dat ook voor de begeleider die er mee gaat werken.

·       Wanneer de app geen toegevoegde waarde heeft, is de investering voor niets geweest.

Beperking risico: Evalueer regelmatig  

·       Cliënten kunnen een ander beeld van hun behoeften hebben dan zorgprofessionals. Waar zorgprofessionals de nadruk leggen op ‘zorg’, leggen de cliënten zelf de nadruk op ‘leven’.

Beperking risico: een cliëntgebonden risicoanalyse uitvoeren rekening houdend met de fysieke en verstandelijke capaciteiten van de cliënt.

·       Angst dat de privacy wordt geschonden.

Beperking risico: Bespreek met de jongere wat privacy inhoudt en toon aan dat sprake is van beveiligde verbindingen.

·       De mate van ondersteuning die technologie kan geven in het leven van de jongere, kan veranderen in de tijd en daardoor niet meer actueel zijn met als gevolg dat ze het niet meer interessant vinden en afhaken.

Beperking risico: Het is daarom goed om de inzet van technologie periodiek te evalueren en te kijken of die nog aansluit op de behoeften van de jongere.

·       het gebruik van de technologie wordt een op zichzelf staand doel met als gevolg dat we ons doel voorbijschieten en daarmee de kans op misverstanden vergroten.

Beperking risico: Niet alleen focussen op de techniek maar de ehealth-applicatie (in dit geval dus Kwikstart) inbedden in het zorgproces. Dat is in dit geval minder urgent want het product is meer gericht op nazorg dan dat er echt sprake is van een behandelplan.

·       Met de app wordt het lastiger om in te grijpen bij een crisis omdat de jongere niet meer in je directe nabijheid is.

Beperking risico: het installeren van een soort sos-knop wanneer de cliënt hulp nodig heeft.

 Organisatiegebonden risico’s

·       De technologie is onvoldoende geïntegreerd in het zorgproces hetgeen gebeurt als de technologie een losstaand doel is.

Beperking risico: neem de positie van de cliënt in de zorgverlening als uitgangspunt en onderzoek van daaruit of en hoe technologie daarin behulpzaam kan zijn.

·       Door de inzet van technologie kan de aard van het werk behoorlijk veranderen. Dat kan mogelijk tot weestand leiden bij de begeleider.

Beperking risico: Scholing met aandacht voor de veranderde werkwijze als gevolg van de inzet van eHealth. Hiermee buig je weerstand mogelijk om in acceptatie.

·       Er wordt te lang doorgegaan met de begeleiding van de jongere m.b.v. de applicatie.

Beperking risico: Evalueer periodiek of de inzet van Kwikstart nog noodzakelijk is en bouw zo mogelijk af.

In zijn algemeenheid is het op organisatieniveau van belang dat er een cliëntgerichte zorgvisie op maat wordt opgezet waarin de inzet van eHealth-technologie wordt geïntegreerd. In deze zorgvisie moet aandacht zijn voor o.m.: protocollen, vastleggen van verantwoordelijkheden en bevoegdheden, beschrijving van leerdoelen van de client, een beschrijving van functionele eisen,

de gewenste competenties van het personeel, de financiering, personele consequenties, risicobeheersing en technische ondersteuning van het personeel (o.a. training).

Technologiegebonden risico’s

·       Het gebrekkig of helemaal niet functioneren van de technologie. Hieronder vallen o.m. apparaten, systemen, verbindingen, stroomvoorzieningen etc.

Beperking risico: Opstellen van een programma van eisen om de veiligheid en het optimaal functioneren van de technologie te bewaken zoals, heel belangrijk,  een back-upsysteem.

·       Onvoldoende kennis hoe het apparaat werkt.

Beperking risico: ondersteuning bieden bij de implementatie van de applicaties en onderhoud evenals een snelle service bij storingen. Bovendien is het belangrijk dat de begeleider wordt getraind in het gebruik van de applicatie en algemene technologische kennis en vaardigheden

Factoren die van belang zijn betreffende de persoonsgegevens in relatie tot mijn ehealth idee.

Hulpverleners zijn verplicht persoonsgegevens goed te beschermen. De belangrijkste regels voor de omgang met persoonsgegevens in Nederland zijn vastgelegd in de Wet bescherming persoonsgegevens. Deze wet is belangrijk voor de online hulpverlening omdat bij contact leggen via internet bijna altijd persoonsgegevens worden opgeslagen. Dat geldt ook voor het door mij gekozen ICT-middel waarin ik onder meer beeldbellen wil integreren. Het is daarom belangrijk om het met de jongere daarover te hebben. Ik heb zijn toestemming nodig om de gegevens te verwerken in zijn dossier. En uiteraard zal ik ook het inzagerecht met hem bespreken.

Met betrekking tot de inzet van social media/ehealth in het algemeen is het van belang dat Gastenhof/Koraalgroep een mediaprotocol opstelt inzake uitingen van medewerkers op social media. Daarin zou bijvoorbeeld kunnen worden opgenomen dat er privé geen uitspraken mogen worden gedaan uit naam van Gastenhof.

Geraadpleegde literatuur:

Blackboard.zuyd.nl (2015). Wet persoonsgegevens. Geraadpleegd op 20 september 2015 vanhttps://blackboard.zuyd.nl/bbcswebdav/pid-968507-dt-content-rid-5906900_2/courses/S-SW_V-MR-37/Wet%20persoonsgegevens.pdf

Nictiz. Omgaan met risico's van eHealth. (2013, 22 november). Opgeroepen 20 septermber 2015, van

http://www.nictiz.nl/page/Nieuws?mod%5bNictiz_News_Module%5d%5bn%5d=2515

Schalken, E. (2010). Handboek online hulpverlening. Hoe onpersoonlijk contact heel persoonlijk wordt. Houten: Bohn stafleu van Loghum. Blz. 143 t/m 145. Gedownload op 20 september, van https://blackboard.hszuyd.nl/webapps/portal/frameset.jsp?tab_tab_group_id=_2_1&url=%2Fwebapps%2Fblackboard%2Fexecute%2Flauncher%3Ftype%3DCourse%26id%3D_6806_1%26url%3D

Timmer, Saskia. EHealth in de praktijk: Handreiking voor Iedereen die wil kennismaken of starten met EHealth. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum, 2011.