Vandaag wil ik jullie informeren over de
mensgebonden, organisatiegebonden en technologiegebonden risico’s die kunnen
ontstaan bij de implementatie van mijn praktijkproduct. Daarbij beschrijf ik
tevens op welke manier ik denk deze risico’s te beperken. Tot slot ga ik in op
de factoren die van belang zijn betreffende de persoonsgegevens in relatie tot
mijn ehealth idee.
Van alle kanten hoor
je dat social media en ehealth in de zorg ‘big business’ is. En dat de
ontwikkelingen daarin niet te stoppen zijn. Dat klinkt heel mooi; al die kansen
die zich voordoen om de zorg beter en laagdrempeliger te maken. Echter, we
moeten ook oog hebben voor de risico’s die zich kunnen voordoen. Een overzicht:
Mensgebonden risico’s:
·
Wanneer de
gekozen technologie, in dit geval een app met de mogelijkheid tot beeldbellen,
niet past bij de wensen, behoeften en capaciteiten van de cliënt, zal deze
afhaken.
-------------------------------------------------------------------
Nota bene:
Omdat ik toch wilde weten in hoeverre de kwikstart app te gebruiken is voor
jongeren met een LVB, heb ik de producent van de kwikstart op 22 september
een mail gestuurd met het verzoek deze vraag te beantwoorden. Vraag en
antwoord zijn hieronder weergegeven:
Ina Bos <ibos@kinderperspectief.nl>
HaHartelijk dank voor je reactie.
We denken dat deze app geschikt kan zijn voor jongeren van het lvb en
horen positieve geluiden uit de lvb- sector waarbij de checklist samen
met hulpverleners worden gebruikt. Wel zijn we ons er van bewust dat de
app voor deze groep jongeren te veel tekst kan bevatten.
Met vriendelijke groet,
Team Kwikstart
________________________________________
Van: Kwikstart <app@mail128-5.atl41.mandrillapp.com> namens Kwikstart <app@kwikstartonline.nl>
Verzonden: dinsdag 22 september 2015 23:25
Aan: Harriette Knigge
Onderwerp: Feedback vanaf de Kwikstart website
E-mailadres: mt.vock@gmail.com
Hallo,
Ik ben een studente Socia Work en voor de module Mediawijsheid moesten
wij een ehealth product kiezen dat ingezet kan worden bij je stageplek.
Ik werk bij Gastenhof Urmond. Daar worden jongeren ook getraind om
zelfstandig te wonen. Het zijn jongeren met een licht verstandelijke
beperking. Mijn idee is het om de jongeren zo'n app te laten gebruiken
als ze daadwerkelijk de instelling gaan verlaten en op hunzelf gaan
wonen. In mijn opdracht heb voorgesteld om de app uit te breiden met een
vorm van beeldbellen waardoor de begeleider nog enige tijd een vorm van
nazorg biedt. Nu is mijn vraag. In hoeverre zou deze app geschikt zijn
voor jongeren met een licht verstandelijke beperking. Ik heb de app
gedownload en ik vind het goed geschreven; heel begrijpelijk allemaal.
Maar is bij het ontwerp rekening gehouden dat ook jongeren met een lvb
deze app zouden kunnen gebruiken?
Met vriendelijke groet, Marie Thérèse Vock
------------------------------------------------------------------
Beperking risico: De app aanpassen aan het niveau van de
gebruiker, in dit geval jeugdigen met een licht verstandelijke beperking. Daarnaast
het geven van een cursus om de digitale vaardigheden te vergroten. Maak het
voor de jongere aantrekkelijk om er gebruik van te maken. Uiteraard geldt dat
ook voor de begeleider die er mee gaat werken.
·
Wanneer de
app geen toegevoegde waarde heeft, is de investering voor niets geweest.
Beperking risico: Evalueer regelmatig
·
Cliënten kunnen een ander beeld van hun behoeften
hebben dan zorgprofessionals. Waar zorgprofessionals de nadruk leggen op
‘zorg’, leggen de cliënten zelf de nadruk op ‘leven’.
Beperking risico: een cliëntgebonden risicoanalyse uitvoeren
rekening houdend met de fysieke en verstandelijke capaciteiten van de cliënt.
·
Angst dat de privacy wordt geschonden.
Beperking risico: Bespreek met de jongere wat privacy inhoudt en
toon aan dat sprake is van beveiligde verbindingen.
·
De mate van ondersteuning die technologie kan
geven in het leven van de jongere, kan veranderen in de tijd en daardoor niet
meer actueel zijn met als gevolg dat ze het niet meer interessant vinden en
afhaken.
Beperking risico: Het is daarom goed om de inzet van technologie
periodiek te evalueren en te kijken of die nog aansluit op de behoeften van de
jongere.
·
het
gebruik van de technologie wordt een op zichzelf staand doel met als gevolg dat
we ons doel voorbijschieten en daarmee de kans op misverstanden vergroten.
Beperking risico: Niet alleen focussen op de techniek maar de ehealth-applicatie (in dit geval dus Kwikstart) inbedden
in het zorgproces. Dat is in dit geval minder urgent want het product is meer
gericht op nazorg dan dat er echt sprake is van een behandelplan.
·
Met de app wordt het lastiger om in te grijpen
bij een crisis omdat de jongere niet meer in je directe nabijheid is.
Beperking risico: het installeren van een soort sos-knop wanneer de
cliënt hulp nodig heeft.
Organisatiegebonden
risico’s
·
De technologie is onvoldoende geïntegreerd in
het zorgproces hetgeen gebeurt als de technologie een losstaand doel is.
Beperking risico: neem de positie van de cliënt in de
zorgverlening als uitgangspunt en onderzoek van daaruit of en hoe technologie
daarin behulpzaam kan zijn.
·
Door de inzet van technologie kan de aard van
het werk behoorlijk veranderen. Dat kan mogelijk tot weestand leiden bij de
begeleider.
Beperking risico: Scholing met aandacht voor de veranderde werkwijze
als gevolg van de inzet van eHealth. Hiermee buig je weerstand mogelijk om in
acceptatie.
·
Er wordt te lang doorgegaan met de begeleiding
van de jongere m.b.v. de applicatie.
Beperking risico: Evalueer periodiek of de inzet van Kwikstart nog
noodzakelijk is en bouw zo mogelijk af.
In zijn algemeenheid is het op organisatieniveau van
belang dat er een cliëntgerichte zorgvisie op maat wordt opgezet waarin de inzet
van eHealth-technologie wordt geïntegreerd. In deze zorgvisie moet aandacht
zijn voor o.m.: protocollen, vastleggen van verantwoordelijkheden en bevoegdheden, beschrijving
van leerdoelen van de client, een beschrijving van functionele eisen,
de gewenste competenties van het personeel, de financiering,
personele consequenties, risicobeheersing en technische ondersteuning van het
personeel (o.a. training).
Technologiegebonden risico’s
·
Het gebrekkig of
helemaal niet functioneren van de technologie. Hieronder vallen o.m. apparaten,
systemen, verbindingen, stroomvoorzieningen etc.
Beperking risico: Opstellen van een programma
van eisen om de veiligheid en het optimaal functioneren van de technologie te
bewaken zoals, heel belangrijk, een back-upsysteem.
·
Onvoldoende kennis
hoe het apparaat werkt.
Beperking risico: ondersteuning bieden bij de implementatie van de
applicaties en onderhoud evenals een snelle service bij storingen. Bovendien is
het belangrijk dat de begeleider wordt getraind in het gebruik van de
applicatie en algemene technologische kennis en vaardigheden
Factoren die van belang zijn betreffende de
persoonsgegevens in relatie tot mijn ehealth idee.
Hulpverleners zijn verplicht
persoonsgegevens goed te beschermen. De belangrijkste regels voor de omgang met
persoonsgegevens in Nederland zijn vastgelegd in de Wet bescherming
persoonsgegevens. Deze wet is belangrijk voor de online hulpverlening omdat bij
contact leggen via internet bijna altijd persoonsgegevens worden opgeslagen. Dat
geldt ook voor het door mij gekozen ICT-middel waarin ik onder meer beeldbellen
wil integreren. Het is daarom belangrijk om het met de jongere daarover te
hebben. Ik heb zijn toestemming nodig om de gegevens te verwerken in zijn
dossier. En uiteraard zal ik ook het inzagerecht met hem bespreken.
Met betrekking tot
de inzet van social media/ehealth in het algemeen is het van belang dat
Gastenhof/Koraalgroep een mediaprotocol opstelt inzake uitingen
van medewerkers op social media. Daarin zou bijvoorbeeld kunnen worden
opgenomen dat er privé geen
uitspraken mogen worden gedaan uit naam van
Gastenhof.
Geraadpleegde
literatuur:
Nictiz. Omgaan met
risico's van eHealth. (2013, 22 november). Opgeroepen 20 septermber 2015,
van
Timmer, Saskia. EHealth in de praktijk: Handreiking voor Iedereen die
wil kennismaken of starten met EHealth. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum, 2011.
